۱۳۹۳ فروردین ۵, سه‌شنبه

درباره منظومه رعنا


منظومه رعنا، یکی از جذابترین حکایاتی است که از شرق تا غرب گیلان روایت میشود. قرائن  موجود در اشعار منظومه رعنا نشان میدهد که این واقعه، همزمان با اوایل حکومت رضاخان پهلوی پس از مرگ میرزا کوچک خان و حیدرخان فشتالی رخ داده است.

بنا به یافته های جناب آقای صفرعلی رمضانی، از محققین و موسیقیدانان گیلان، رعنا زنی از منطقه اشکور، اهل روستای لشکان بوده است. از آنجایی که ازدواج ها در آن دوران بیشتر بر اساس مصلحت اندیشی، روابط و توافق خانواده ها صورت می‏گرفت. ظاهرا رعنا را بدون رضایت قلبی او برای نوروز کشای نامزد کرده بودند اما رعنا دل به سرگالش هادی باخته بود. اهالی لشکان از چرای دام های هادی در مرتع لرز - مرتع پدری لشکانیان- به تنگ آمده بودند و این دلباختگی آتش کینه مردم لشکان از هادی را، شعله ور ساخته، زمینه درگیری میان آنها را فراهم کرد. هادی به شدت مضروب شده اما می گریزد و پس از بهبودی برای انتقام، با همدستی فردی به نام کردآقاجان، پشته های گندم و علوفه روستاییان لشکان را به آتش کشیده، مخفی میشوند. روستاییان لشکان با راهنمایی خوانین، شکواییه هایی برای دولت میفرستند، قزاق ها محل اختفای  کردآقاجان را یافته او را به قتل می‏رسانند و پس از مدتی سرگالش هادی نیز کشته می‏شود. بعدها این ماجرای واقعی، موجب پیدایش روایتهای متضاد و منظومه های عاشقانه مغشوشی شد. قطعا قسمت اعظم تنوع و حتی تضاد موجود در روایت های مختلف این منظومه موسیقیایی در نتیجه اعمال سلیقه و ذهنیت راویان آن، در گذر زمان بوده است.

رستاک در این اجرا ضمن استفاده از «نی لبک» و «نقاره» (سازهای شاخص فرهنگ موسیقیایی گیلان) روایتی از این منظومه را ارایه میدهد که به لحاظ ملودی و مضمون در حال حاضر عمومیت بیشتری در فرهنگ فولکلور گیلان دارد.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر